Verantwoord stoken

Verreweg de meeste schoorsteenbranden ontstaan door creosoot. Creosoot is een brandbare, teerachtige substantie. Creosoot ontstaat uit rook van hout en vocht. Het kan een serieus gevaar zijn voor iedereen die hout stookt.

Oorzaak

Creosoot ontstaat wanneer men nat hout stookt of wanneer men hout verbrandt bij een lage temperatuur. Een te lage temperatuur ontstaat door een combinatie van te veel brandstof en te weinig lucht. Daarnaast zie je dit vaak optreden bij smoren of het nachts overhouden van de kachel. Als een kachel te veel vermogen levert voor de kamer waarin deze staat is het risico op creosoot vorming ook groot.

Bij kachel met een hoog rendement zijn de rookgassen vaak al lager van temperatuur als bij oudere kachels. Als deze op een traditioneel gemetseld kanaal worden aangesloten koelen de rookgassen in het stenen kanaal snel verder af.

Wat gebeurt er

Als de rookgassen in het kanaal onder de 120 graden Celsius komen gaat het mis. Creosoot hecht zich aan uw kanaal. Het vormt vaak een gladde laag in het kanaal. Onder de 100 graden Celsius ontstaat naast creosoot ook roetwater wat naar beneden loopt.

Het meest duidelijke wat creosoot aanslag kan veroorzaken is dat het tussen naden van uw kachelpijp (indien niet goed geïnstalleerd en afgedicht) doorloopt en een kleverige en penetrant geurende substantie achterlaat.

Een veel ernstigere situatie die creosoot aanslag kan veroorzaken is een schoorsteenbrand. Een schoorsteenbrand ontstaat doordat een ophoping van creosoot in de schoorsteen ontbrandt en binnen in de schoorsteen en kachelpijp blijft branden. Het “bulderen” in de schoorsteen en een gloeiende kachelpijp zijn directe aanwijzingen dat een schoorsteenbrand aan de gang is.

Na de brand is de gladde laag veranderd in een schuimachtige substantie. Dit komt omdat de teer gaat koken tijdens de brand.

Schoorsteenbranden, veroorzaakt door creosoot, kunnen een temperatuur bereiken van boven 1000 graden Celsius. Dit is heet genoeg om uw stenen of zelfs metalen schoorsteen te beschadigen. Dit soort branden kunnen zéér lastig te doven zijn. Het is dan ook verstandiger om voorzorgsmaatregelen te treffen ter voorkoming van schoorsteenbrand.

Oplossing

De oorzaak van creosoot is dat de rookgassen een  te lage temperatuur bereikt hebben. Creosoot vorming is niet op te lossen met (vaker) schoorsteenvegen en creosoot kan alleen verwijderd worden door een speciale behandeling.

Als het een gemetseld kanaal betreft is een flexibele voering de oplossing. Met een flexibele voering blijven de rookgassen beter op temperatuur. (In een stenen kanaal koelen deze snel af  door de stenen  massa.) Meer over een flexibele voering leest u hier.

Als het een dubbelwandig kanaal betreft, moeten de rookgassen op een hogere temperatuur de kachel uit. >200 graden Celsius. Stook op hogere temperaturen en met droog hout. Schaf een rookgas thermometer aan zodat u zicht op de rookgastemperatuur heeft.